علم بینایی متشکل از دو شاخه ی اصلی چشم پزشکی و بینایی سنجی است که رشته بینایی سنجی در حوزه های مرتبط با بینایی، بهداشت چشم و مراقبت از بینایی می پردازد. متخصصان بینایی سنج در حوزه هایی مانند تهیه و تجویز وسایل کمک بینایی برای نیمه بینایان،- تولید و ارائه عینک طبی بر اساس استاندارد های علمی، تشخیص دقیق عیب های انکساری چشم ( یا همان ضعیفی چشم)، درمان تنبلی چشم کودکان، تجویز لنزهای طبی و غیر طبی استاندارد، بررسی انحرافات چشمی و اصلاح انحرافات و غیره نسبت به یک چشم پزشک اطلاعات بیشتری دارد. به صورتی که مطابق بررسی های صورت گرفته در کشور انگلیس ۵ برابر تعداد چشم پزشکان، متخصصان بینایی سنج وجود دارد.
اگر قصدتان تحصیل در رشته بینایی سنجی است، توجه کنید که تسلط در دروسی مثل فیزیک، ریاضی و زیست شناسی می تواند در دستیابی به رتبه قبولی در رشته بینایی سنجی بسیار تاثیرگذار باشد. پذیرش دانشجویان در مقطع کارشناسی رشته بینایی سنجی از طریق کنکور سراسری انجام می شود. طول دوره تحصیل در مقطع کارشناسی در رشته بینایی سنجی ۴ سال است. ضمن این که این رشته در مقطع کارشناسی ۱۴۶ واحد درسی داشته که ۲۳ واحد درسی مربوط به دروس عمومی، 42 واحد مربوط به دروس پایه و اصلی، ۷۳ واحد مربوط به دروس اختصاصی و ۸ واحد نیز به پایان نامه و کار آموزی اختصاص پیدا می کند.
امکان تحصیل در رشته بینایی سنجی در ایران در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری وجود دارد. اما توجه کنید که این رشته در مقطع کارشناسی گرایش خاصی نداشته و به صورت عمومی ارائه خواهد شد. اما فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی خواهند توانست در مقطع کارشناسی ارشد در رشته هایی که در ادامه متن عنوان نمودیم ادامه تحصیل دهند. رشته بینایی سنجی در دوره ی کارشناسی ارشد و دکتری گرایش های تخصصی مثل ناهنجاری های دید دو چشمی و تمرینات اپتومتریک، وسایل کمک بینایی و تجویز لنزهای نامرئی را در بر می گیرد. در جدول زیر خواهید توانست دروس عمومی، پایه و تخصصی رشته بینایی سنجی را مشاهده کنید.
| دروس رشته بینایی سنجی | |
| دروس عمومی | معارف اسلامی 1 – ادبیات فارسی 1 – اخلاق و تربیت اسلامی 1و 2 – زبان خارجی – فارسی 2 – تربیت بدنی 1 و 2 – معارف اسلامی 2 – زبان خارجی 2 – تاریخ اسلام – انقلاب اسلامی و ریشه های آن – متون اسلامی – زیست شناسی |
| دروس پایه | فیزیک نور، شیمی عمومی، بیوشیمی، فیزیولوژی عمومی، تشریح عمومی و اعصاب، آمار حیاتی ، کمک‌های اولیه، اورژانس‌های چشم، آسیب‌شناسی عمومی، میکروب‌شناسی، ابزرواسیون ، تاریخچه اپتومتری و علوم بینایی، زبان تخصصی، اپتومتری، بینایی محیطی،داروشناسی، علائم چشمی در بعضی از بیماری های داخلی، ژنتیک و چشم، تشریح و بافت شناسی چشم، فیزیولوژی چشم، اپتیک هندسی و فیزیکی، لابراتوار اپتیک، فیزیولوژی اپتیک، مقدمات اپتومتری. |
| دروس تخصصی | اپتیک هندسی و فیزیکی 1 – اپتیک هندسی و فیزیکی 2 – لابراتوار اپتیک 1 – لابراتوار اپتیک 2 – فیزیولوژی اپتیک 1 – فیزیولوژی اپتیک 2 – مقدمات اپتومتری – ابزرواسیون – تاریخچه اپتومتری و علوم بینایی – زبان تخصصی – اپتومتری 1 – اپتومتری 2 – اپتومتری 3 – بینایی محیطی – عدسی های تماسی 1 – عدسی های تماسی 2 – آسیب شناسی چشم 1 – آسیب شناسی چشم 2 – اپتومتری کودکان 1 – اپتومتری کودکان 2 – اپتومتری افراد مسن و نیمه بینایان – اپتومتری مشاغل و بهداشت چشم – اپتومتری پیشرفته – آنالیز مشاهدات کلینیکی – مکانیسم دید دو چشمی – درمان آنومالی های دو چشمی 1 – درمان آنومالی های دو چشمی 2 |
بینایی سنج ( اپتومتریست) به چه کسی می گویند؟
بینایی سنج یا اپتومتریست به افرادی گفته می شود که قادرند بعد از تحصیل در رشته اپتومتری، به درمان اختلالات بینایی بپردازد و با تجویز وسایل کمک بینایی مانند عینک، لنزها و تمرینات و ورزش های چشمی و غیره در جهت بهبود سیستم بینایی به کار خود ادامه دهند. ارجاع بیماران به پزشکان برای درمان در صورت وجود اختلال در سیستم اشکی و پلک ها و ساختمان چشم نیز در حوزه کاری بینایی سنج ها است. همچنین فعالیت در تولید، عرضه و فروش وسایل کمک بینایی مانند عینک و لنزها نیز به وسیله ی اپتومتریست ها انجام می شود. درنتیجه در صورتی که افراد متوجه اختلالات بینایی شوند می توانند مشکل خود را به کمک اپتومتریست رفع کنند و در صورت نیاز و تشخیص بینایی سنج برای درمان و یا جراحی به چشم پزشک مراجعه کنند.
| رشته های مقطع کارشناسی ارشد بینایی سنجی | |||||
| رشته بینایی سنجی | رشته مهندسی پزشکی (بیوالکتریک) | رشته مهندسی پزشکی (زیست مواد) | رشته اپیدمیولوژی | رشته ارزیابی فناوری سلامت | رشته اقتصاد بهداشت |
| رشته انفورماتیک پزشکی | رشته آمار زیستی | رشته سلامت سالمندی | رشته علوم تشریحی | رشته فناوری اطلاعات سلامت | رشته فیزیولوژی |
| رشته فیزیک پزشکی | رشته مدیریت توانبخشی | رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی | رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی | رشته نانوتکنولوژی پزشکی | رشته زیست فناوری پزشکی |
| رشته رفاه اجتماعی | تاریخ علوم پزشکی | آموزش پزشکی | ژورنالیسم پزشکی | تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی | برنامه ریزی یادگیری الکترونیکی در علوم پزشکی |
بازار کار و فرصت های شغلی رشته بینایی سنجی:
اگر به صورت جدی تصمیم به تحصیل در رشته بینایی سنجی را دارید در رابطه با بازار کار و فرصت های شغلی این رشته لازم است بدانید که علاوه بر کشور های خارجی، این رشته در ایران نیز از نظر بازار کار در وضعیت مناسبی قرار گرفته است. به صورتی که هشتاد درصد فارغ التحصیلان آن جذب بازار کار می شوند .فارغ التحصیلان رشته بینایی سنجی با توجه به این که در حوزه های مربوط به عیوب انکساری به صورت علمی و دانشگاهی تخصص دیدند، این امکان را دارند تا به صورت مستقل برای تاسیس مطب اقدام کنند. پیشگیری از تنبلی چشم و همچنین امکان فعالیت به عنوان مشاور در حوزه هایی مثل بهداشت چشم و مشکلات بینایی در محیط های آموزشی، خدماتی و صنایع و همکاری با سازمان‌های دولتی و صنایع ،همکاری در در اورژانس امور استخدامی و نظامی و اخذ گواهی نامه رانندگی و خلبانی برای انجام کمک های اولیه چشمی تا رسیدن بیمار به مراکز درمانی برای فارغ التحصیلان این رشته وجود خواهد داشت.
کدام دانشگاه ها در رشته بینایی سنجی دانشجو می پذیرند؟
- اول، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.
- دوم، دانشگاه علوم پزشکی ایران.
- سوم، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان.
- چهارم، دانشگاه علوم پزشکی مشهد.