دانشآموزان پس از اتمام سال تحصیلی پایه نهم باید برای انتخاب رشته خود اقدام کنند. رشتههای موجود شامل ریاضی فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی و رشتهی معارف اسلامی (گروه رشتههای نظری) و رشتههای فنی و حرفهای و کار و دانش است.
معرفی رشته ی علوم و معارف اسلامی
رشته علوم و معارف اسلامی یکی از 5 رشته ای است که دانش آموزان می توانند از پایه های 9 تا 10 انتخاب کنند . در رشته معارف اسلامی دروس اسلامی، تفسیر و چندین شاخه علوم انسانی تحصیل می شود.
مزایای انتخاب رشته علوم و معارف اسلامی
فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در کنکور سراسری رشتهی انسانی به سوالات درس عقاید و اصول فقه که از دروس اختصاصی رشتهی علوم و معارف اسلامی است، پاسخ بدهند و با توجه به اینکه این درس در زیرگروه یک رشتهی علوم انسانی ضریب مثبت سه دارد، نسبت به فارغ التحصیلان رشتهی ادبیات و علوم انسانی رتبه و جایگاه بهتری کسب کنند.
تحصیل در رشته علوم و معارف اسلامی،زمینهی آشنایی و شناخت دانش آموزان با دروس حوزه را فراهم کرده و دانشآموزان این رشته میتوانند با ورود به حوزههای علمیه، بهعنوان طلبه و روحانی و پژوهشگر در دروس خارج فقه مشغول به کار شوند و یا به تحصیل درحوزههای علمیه تا رسیدن به درجهی فقاهت واجتهاد ادامه بدهند.
همچنین فارغالتحصیلان رشتهی علوم و معارف اسلامی پس از دریافت دیپلم میتوانند با توجه به علاقه و توانایی خود در کنکور سراسری شرکت کرده و در رشتههای دانشگاهی علوم انسانی، زبان خارجی و گروه هنر هم مشغول به تحصیل شوند.
کنکور معارف بهتر است یا انسانی؟
کنکور معارف اسلامی جدای ازکنکور علوم انسانی نیست. دامنهی انتخاب رشتهی دانشگاهی داوطلبان هم تفاوتی ندارد. فقط داوطلبان رشته ی معارف پس از اتمام کنکور انسانی یک دفترچهی جداگانه دریافت میکنند که شامل 20 سؤال از دروس اصول عقاید و اصول فقه آنهاست . بیشتر درسهای گروه معارف چه در پایه چه در سال پیشدانشگاهی با دروس علوم انسانی مشترک است ،تنها برخی از دروس وجه افتراق آنهاست. مثلاً گروه معارف ادبیات اختصاصی، تاریخ جهان و .. را نمیخوانند ولی درعوض به جای آن تاریخ اسلام، اخلاق اسلامی، عدل و اصول فقه، عربی پیشرفتهتری (هدایه)، و … را مطالعه می فرمایند.
البته داوطلبان گروه رشته معارف میتوانند فقط به درسهای مربوط به خود در کنکور پاسخ دهند ولی برای دستیابی به رتبههای برتر از دروس اختصاصی انسانی چشمپوشی نکنند چون برای داوطلبان ضریب مثبت خواهد داشت. هرچند که خیلی از مدارس معارف چنین سازوکاری را درپیش میگیرند و به صورت موازی این دو رشته را برای دانش آموزان پیش می برند.
داوطلبان دارای دیپلم علوم و معارف اسلامی باید انتخاب کنند که به یکی از دفترچه سوالات اختصاصی گروه آزمایشی علوم انسانی از منابع دیپلم علوم انسانی پاسخ میدهند یا به دفترچهی سوالات گروه آزمایشی علوم انسانی که شامل منابع چهار درس الهیات و معارف اسلامی، زبان عربی تخصصی و تاریخ، کتابهای دیپلم علوم و معارف اسلامی است. لذا نوع دفترچههای سوالات اختصاصی برای این دسته از داوطلبان در گروه آزمایشی علوم انسانی بر اساس درخواست خودشان درنظر گرفته شده و در جلسهی آزمون به آنها تحویل خواهد شد.
رشته های دانشگاهی معارف اسلامی
فارغالتحصیلان رشتهی علوم و معارف اسلامی از دبیرستان، میتوانند با شرکت در کنکور سراسری، براساس دفترچهی راهنمای انتخاب رشتهی تحصیلی، تمامی رشتههای دانشگاهی علوم انسانی و یا با شرکت در کنکور هنر و زبان، رشتههای دانشگاهی این شاخهها را انتخاب کنند.
داوطلبان رشتهی علوم و معارف اسلامی که از شاخهی علوم انسانی برای ورود به دانشگاه استفاده میکنند برای تحصیل در دانشگاه می توانند
رشتههایی زیر را انتخاب کنند:
- الهیات و معارف اسلامی و گرایشهای این رشته و فلسفه
- مدیریت و گرایشهای آن شامل مدیریت صنعتی، دولتی، بازرگانی و …
- حقوق و علوم قضایی و گرایشهای این رشته
- علوم اقتصادی و گرایشهای آن شامل امور بانکی، حسابداری، بیمه، امور گمرکی و …
- علوم تربیتی، امور تربیتی، روانشناسی و گرایشهای آن شامل روانشناسی بالینی، کتابداری، مدیریت برنامه ریزی آموزش و…
- علوم اجتماعی، جامعه شناسی، علوم سیاسی، روابط بین الملل، مددکاری اجتماعی، تاریخ، جغرافیا و …
- زبان و ادبیات فارسی
بازار کار رشته علوم و معارف اسلامی
آیندهی شغلی برای دانشآموزان در رشتهی علوم و معارف اسلامی با توجه به مسیر تحصیلی طی شده مشخص خواهد شد. برای مثال دانشآموزانی که در حوزههای علمیه ادامه تحصیل دادهاند، به عنوان طلبه فعالیت خواهند کرد. آینده تحصیلی رشته علوم و معارف
ادامه تحصیل در رشتهی علوم و معارف اسلامی در سه مسیر مشخص زیر ادامه پیدا میکند:
- حوزههای علمیه
- مراکز خاص (دانشگاه شهید مطهری، دانشگاه امام صادق و دانشگاه رضوی)
- رشتههای علوم انسانی دانشگاههای سراسری
مزایای ورود به رشته علوم انسانی:
- امکان ورود به رشتههای حقوق، روانشناسی، مدیریت و… که جزء رشتههای پرطرفدار هستند.
- وجود رقابت کمتر در کنکور رشته علوم انسانی نسبت به سایر رشتهها
- امکان اشتغال در طیف وسیعی از مشاغل بدون وجود محدودیت
آینده شغلی و بازار کار رشته علوم انسانی
بازار کار برای فارغالتحصیلان رشتههای انسانی، بسته به شاخهای که در آن تحصیل کردهاند، وجود دارد. در برخی رشتهها بازار کار کمتر و در برخی رشتهها بازار فعالتری وجود دارد. اکنون شاید بتوان گفت که پردرآمدترین رشتههای انسانی در ایران رشتههای حسابداری، حقوق، روانشناسی، مدیریت و علوم تربیتی میباشد.
اما افرادی نیز هستند که با هدف قبولی در تربیت معلم وارد رشته علوم انسانی میشوند، چنین افرادی به تحصیل در رشتههای آموزش ابتدایی، آموزش تربیت بدنی، آموزش کودکان استثنائی، آموزش تاریخ، آموزش الهیات، آموزش جغرافیا، آموزش زبان و ادبیات فارسی، آموزش زبان عربی و آموزش علوم اجتماعی در دانشگاه فرهنگیان میپردازند و پس از فارغالتحصیل شدن جذب سازمان آموزش و پرورش خواهند شد.
سخن آخر
کنکور معارف اسلامی جدای ازکنکور علوم انسانی نیست. درجلسه ی کنکور یک دفترچه ی 20 سوالی مختص داوطلبان معارف بین داوطلبان توزیع می شود که شامل دو درس اختصاصی اصول عقاید و اصول فقه آنهاست. هر رشته خود مزایا و معایب و محدودیت های خود را دارد و برتری چندانی بر هم ندارند.