یکی از رشته‌های پرطرفدار برای بانوان در رشتة تجربی و علوم پزشکی، رشتة مامایی است. نقش اصلی و وظیفه‌ای که یک ماما دارد در ارتباط با مادر و کودک است. در واقع وظایف یک ماما شامل مشاوره‌های قبل ازدواج و بعد ازدواج، مراقبت از نوزاد در دوران بارداری، انواع زایمان‌های طبیعی و سزارین، همچنین مراقبت‌های بعد از زایمان از مادر و کودک و… می‌شوند. در ادامه ی این مقاله به طور کامل به معرفی معایب رشته ی مامایی، حقوق مامایی، رشته مامایی چیست، نام قدیم ماما، همه چیز درباره رشته مامایی، تحقیق در مورد شغل مامایی، ساعت کاری مامایی و دکترای مامایی صحبت خواهیم کرد.
معرفی کامل رشته مامایی | مامایی چیست؟
در ابتدا معرفی رشته مامایی نیاز است تا به نقش این رشته در زندگی افراد بپردازیم. افراد ماما نقش اساسی را در زندگی انسان‌ها مخصوصاً بانوان ایفا می‌کنند. این شغل از ابتدای تولد و تا انتهای عمر افراد را همراهی می‌کند. شغل مامایی شامل ابعاد مختلف در زمینة بهداشت باروری، مشاوره و آموزش‌هایی در دوران بلوغ و قبل از ازدواج، بعد از بارداری، مراقبت‌های اولیه از نوزاد تازه‌متولدشده، مراقبت از کودک تا 6 سالگی و زمان یائسگی زنان را شامل می‌شود.
نکتة اولیه دررابطه‌با این رشتة پرطرفدار این است که رشتة مامایی تنها از بین داوطلبان زن پذیرش دارد و هیچ مردی در این رشته پذیرش نمی‌شود. دانشجویان از همان ابتدا و با ورود به دانشگاه با گذراندن طرح مامایی، باید در بیمارستان‌ها، خدمات ابتدایی پرستاری افراد را انجام دهند.
در دوران قبل از بارداری، یک ماما باید بررسی کند که آیا مادر توانایی حامله شدن را دارد یا خیر و همة زمینه‌های بیماری مادر را قبل از بارداری به طور کامل بررسی کند. در واقع در این مرحله ماما با مشاوره دادن به زنانی که قصد بارداری دارند آن‌ها را در صورت وجود مشکل و خطر، باخبر می‌سازد. در زمان بارداری نیز افراد برای مشاهده و آزمایش سلامت مادر و جنین باید به کلینیک و ماما مراجعه کنند.
مهارت و توانایی‌هایی لازم برای رشته مامایی
رشتة مامایی علاقه، عشق و تحمل بالایی را می‌خواهد؛ زیرا یک خانم باردار و یا در شرایط زایمان، در حالت بسیار حساسی قرار دارد و یک ماما باید با حداکثر صبر و حوصله او را به آرامش دعوت کند و در صورت بروز مشکل به او قوت قلب بدهد.
مسئولیت‌پذیری یکی از مهارت‌های مهمی است که یک ماما باید داشته باشد؛ زیرا این افراد علاوه بر اینکه مسئولیت جان یک مادر را برعهده دارند، مسئولیت جنین را نیز برعهده دارند. علاوه بر این ویژگی نکته‌سنجی یکی از ویژگی‌ها و مهارت‌هایی است که یک ماما باید داشته باشد؛ زیرا هر علائم کوچک در دوران بارداری ممکن است عواقب خطرناک و شدیدی را برای مادر و جنین داشته باشد.
یک دانشجوی مامایی باید علاوه بر سلامت کامل جسمی از سلامت روحی کاملی نیز برخوردار باشد. همچنین این افراد باید از روابط اجتماعی خوبی برخوردار باشند.
سختی ها و مشکلات شغل مامایی و معایب و مزایا رشته مامایی
طبق معرفی رشته مامایی، برخی از مشاغل علاوه بر سختی‌ها و مشکلاتی که دارند لحظات شیرین زیادی نیز دارند که شغل مامایی نیز یکی از همین مشاغل است. یکی از شیرین‌ترین لحظات زندگی هر فرد متولد شدن فرزند او است که همة ماماها این لذت را در روز چندین بار می‌چشند.
از معایب و محدودیت‌هایی که این شغل دارد می‌توانیم به محدود بودن زمینه کاری در این رشته بپردازیم؛ زیرا این رشته بیشتر در زمینه‌هایی همچون زنان و زایمان مادران و مادران باردار و… فعالیت می‌کند. همانطور که گفتیم یک ماما مسئولیت جان دو نفر یعنی هم مادر و هم فرزند را برعهده دارد؛ بنابراین طبیعی است که فشارهای روانی و نگرانی‌های زیادی در این رشته وجود داشته باشد.
علاوه بر موارد گفته شده در معرفی رشته مامایی، این رشته شیفت‌های طولانی و محیط کاری استرس‌زای بالایی دارد. همچنین دانشجویان رشتة مامایی از ترم دوم وارد بیمارستان شده و به یادگیری کارهای عملی شغل مامایی می‌پردازند و این کار ممکن است برای برخی از افراد دشوار باشد.
شرایط قبولی در رشته مامایی
از دیگر موارد مهم در معرفی رشته مامایی شرایط قبولی آن است. در کنکور رشتة تجربی، پنج زیرگروه وجود دارند که هر کدام از رشته‌ها در زیرگروه مربوط به خود قرار دارند. رشتة مامایی در زیرگروه اول رشتة علوم‌تجربی قرار دارد. به‌طورکلی ضریب درس‌های عمومی و تخصصی در زیرگروه یک‌رشتة تجربی به‌صورت زیر هستند:
- زبان و ادبیات فارسی: ضریب 4
- دین و زندگی: ضریب 3
- عربی: ضریب 2
- زبان انگلیسی: ضریب 2
- زمین‌شناسی: ضریب 0
- ریاضی: ضریب 2
- زیست‌شناسی: ضریب 4
- فیزیک: ضریب 2
- شیمی: ضریب 3
ظرفیت رشتة مامایی نسبت به متقاضیان بالایی که دارد نسبت به دیگر رشته‌های علوم پزشکی کمتر است ولی همه‌ساله افراد زیادی با یک برنامه دقیق و منظم به این رشته دست پیدا می‌کنند. همانطور که مشاهده می‌کنید ضریب درس زیست شناسی بسیار بالا بوده و اهمیت زیادی دارد؛ به همین علت می‌توانید از یک مشاوره کنکور در رابطه با چگونه زیست شناسی بخوانیم؟ کمک بگیرید.
میانگین درصدهای کسب شده در دروس عمومی برای رشته مامایی
به‌طورکلی به سراغ میانگین درصدهای کسب شده در دروس عمومی برای قبولی در رشتة مامایی در دانشگاه سراسری و آزاد می‌رویم:
- ادبیات: این درس یکی از رتبه آورترین درس میان دروس عمومی بوده که میانگین درصدهای کسب شده برای قبولی در رشتة مامایی بین 30 الی 40 درصد بوده است.
- دین و زندگی: این درس در میان دروس عمومی از دشواری پایین‌تری برخوردار است؛ درحالی‌که بیشترین درصد کسب شده در این درس 100 درصد بوده ولی به طور میانگین برای قبولی در رشتة مامایی به درصدی حدود 50 تا 60 درصد نیاز است.
- عربی: درس عربی درسی سخت برای دانش‌آموزان تجربی محسوب می‌شود ولی با بررسی‌های صورت‌گرفته بیشتر افراد پذیرفته شده در رشتة مامایی در این درس عملکرد مناسبی را داشته‌اند. میانگین در صد موردنیاز برای درس عربی در رشتة مامایی بین 50 تا 56 درصد بوده است.
- زبان انگلیسی: آخرین درس از دفترچة عمومی افراد، درس زبان انگلیسی بوده که میانگین درصد لازم برای قبولی در رشتة مامایی بین 40 تا 50 درصد بوده است.
برای اینکه به هر کدام از این درصدها دست پیدا کنید، به شما پیشنهاد می‌کنیم حتما از مشاور کنکور تجربی کمک بگیرید.
رتبه قبولی برای رشته مامایی
کارنامة قبولی در رشتة مامایی در سال گذشته، چون نزدیک‌ترین کنکور به امسال است می‌تواند ملاک مناسبی برای داوطلبان کنکور 1400-1401 باشد. در ادامه به بررسی چندین کارنامة قبولی افراد در رشتة مامایی می‌پردازیم.
سهمیه منطقه یک (دانشگاه آزاد و سراسری)
نام دانشگاه | رتبه زیرگروه یک |
دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان | 2430 |
دانشگاه علوم پزشکی گناباد | 2473 |
دانشگاه علوم پزشکی یاسوج | 2479 |
دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان | 2488 |
دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس | 2533 |
سهمیه منطقه دو
نام دانشگاه | رتبه زیرگروه یک |
دانشگاه علوم پزشکی گناباد | 2257 |
دانشگاه علوم پزشکی دزفول | 2355 |
دانشگاه علوم پزشکی زاهدان | 2789 |
دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس | 2396 |
دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان | 2314 |
سهمیه منطقه سه
نام دانشگاه | رتبه زیرگروه یک |
دانشگاه علوم پزشکی بم | 1748 |
دانشگاه علوم پزشکی کاشان | 1197 |
دانشگاه علوم پزشکی شاهرود | 1491 |
دانشگاه علوم پزشکی اراک | 1413 |
بازار کار رشته مامایی
بر اساس معرفی رشته مامایی، افراد ماما وظیفة بسیار مهمی در مشاوره و آموزش بهداشت دارند. این آموزش شامل آماده‌سازی قبل از ازدواج و بارداری، سلامت جنسی، تولیدمثل و مراقبت از کودک پس از زایمان می‌شود. یک ماما می‌تواند در مکان‌هایی همچون خانه، بیمارستان‌ها، واحدهای درمانی، مراکز بهداشتی و درمانی و کلینیک‌ها خدمت‌رسانی کند.
حقوق رشته مامایی و بازار کار اصلی این افراد پس از دریافت مدرک کارشناسی مشخص می‌شود. این افراد پس از فارغ‌التحصیلی و دریافت مدرک کارشناسی می‌توانند در مراکز درمانی خصوصی، مراکز دولتی، بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها و مراکز بهداشتی مشغول به کار شوند. این افراد در صورت گذراندن طرح مامایی و داشتن شماره نظام‌پزشکی می‌توانند اقدام به تأسیس مطب کنند.
افرادی که مدرک کارشناسی ارشد خود را دریافت کرده‌اند می‌توانند در پست‌هایی همچون مدیر و سرپرست بخش‌های مختلف مراکز بهداشتی، سوپروایزر آموزشی در بیمارستان و مراکز درمانی مشغول به کار شوند.
دروس رشته مامایی
طبق معرفی رشته مامایی در مطالب بالا طول تحصیل در این رشته 4 ساله است و کل واحدهای درسی این رشته 130 واحد که شامل 20 واحد درس عمومی،20 واحد دروس پایه، 72 واحد دروس تخصصی و 16 واحد نیز درس کارآموزی است.
رشته‌های گرایش کارشناسی ارشد طبق کنکور مامایی، رشته‌هایی همچون تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی، تاریخ علوم پزشکی، آموزش پزشکی، رشتة ژنتیک انسانی، رشتة زیست‌فناوری پزشکی، رشتة فناوری اطلاعات سلامت، رشتة علوم تشریحی، رشتة سلامت سالمندی، رشتة آمار زیستی، رشتة اقتصاد بهداشت، مشاوره در مامایی، رشتة مهندسی پزشکی، رشتة آموزش بهداشت، رشتة اپیدمیولوژی‌ای … نیست.
دروس علوم پایه در رشتة مامایی شامل سلول‌شناسی و بافت‌شناسی، ایمنی‌شناسی، میکروب‌شناسی عملی، فیزیولوژِی 1 و 2، انگل‌شناسی، قارچ‌شناسی، میکروب‌شناسی نظری، تشریح 1 و 2، بیوشیمی و… است.
برخی از دروس تخصصی در رشتة مامایی شامل آسیب‌شناسی عمومی و اختصاصی، نوزادان، کارآموزی بیماری‌های کودکان، نشانه‌شناسی و معاینات فیزیکی، کارآموزی نشانه‌شناسی و معاینات فیزیکی، روانشناسی عمومی، روانشناسی زن و خانواده، فیزیوپاتولوژی و بیماری‌های خانواده، زبان انگلیسی تخصصی، اصول تغذیة مادر و کودک، کارآموزی بیماری‌های داخلی و جراحی، بهداشت مادر و کودک و باروری، جنین‌شناسی و… است
دانشگاه های ارائه دهنده رشته مامایی
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
- دانشگاه علوم پزشکی ایران
- دانشگاه علوم پزشکی ایلام
- دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
- دانشگاه علوم پزشکی بم
- دانشگاه علوم پزشکی جیرفت
- دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور
- دانشگاه علوم پزشکی
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
- دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
- دانشگاه علوم پزشکی بابل
- دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
- دانشگاه علوم پزشکی زابل
- دانشگاه علوم پزشکی همدان
- دانشگاه علوم پزشکی شاهرود
- دانشگاه علوم پزشکی سبزوار
- دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد
- دانشگاه علوم پزشکی شیراز
- دانشگاه علوم پزشکی شوشتر
- دانشگاه علوم پزشکی مشهد
- دانشگاه علوم پزشکی مازندران
- دانشگاه علوم پزشکی قم
- دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر
- دانشگاه علوم پزشکی کردستان
- دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
- دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
- دانشگاه علوم پزشکی اراک
- دانشگاه علوم پزشکی قزوین
- دانشگاه علوم پزشکی بوشهر
- دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس
- دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی کاشان
- دانشگاه علوم پزشکی گلستان
- دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
- دانشگاه علوم پزشکی کرمان
- دانشگاه علوم پزشکی لرستان
- دانشگاه علوم پزشکی گیلان
- دانشگاه علوم پزشکی گناباد
- دانشگاه علوم پزشکی تربیت حیدریه
- و …
حقوق مامایی
در معرفی رشته مامایی درآمد نیز بسیار حائز اهمیت است. رشتة مامایی بازار کار نسبتاً خوبی دارد ولی برخی از دانش‌آموختگان این رشته در رشته‌هایی غیرمرتبط مشغول به کار هستند. حقوق رشتة مامایی نیز متناسب با سختی‌های این کار نسبتاً کم است. یک کارشناس رشتة مامایی با شغل دولتی بدون سابقه و بدون بیمه حقوقی معادل 4 الی 5 میلیون تومان را در ماه دارد.
نام قدیم ماما:
ماما در قدیم، به زنی می گفتند که به صورت تجربی، در کار زایمان زنان استاد بود و به آنان در زائیدن فرزندان تان کمک می کرد و گاهی در امور دیگر مربوط به بیماری‌های زنان مثل سقط جنین و نازایی نیز مداخله می‌کردند. تا قبل از فراگیر شدن پزشکی نوین و ظهور ماماها در ایران و تا اوایل دوره پهلوی اول، تقریباً همه ی امور مربوط به زایمان را برعهده داشتند. در بعضی از شهرهای ایران از جمله در تهران، ماماهای یهودی بر ماماهای مسلمان برتری داشتند.
در گذشته، در قسمت هایی از خاورمیانه افرادی که به این شغل مشغول بودند، عمل ختنه دختران را نیز انجام می دادند. همچنین قبل از این که ماما مشغول به کار شود به او غذای مقوی می‌دادند تا او بتواند با توان کافی بچه را بزایاند. سال ها قبل ماماها وقتی به علت نوع استخوان بندی مادر و هر دلیل دیگر، مطمئن می‌شدند که نمی‌توانند کودک را به دنیا آورند و فکر می کردند مادر و فرزند خواهند مرد، با اجازه ولی زن، برای زنده ماندن کودک، شکم مادر را می بریدند تا کودک زنده متولد شود.
سخن پایانی
رشته مامایی یکی از رشته‌های پرطرفدار در میان داوطلبان کنکور علوم تجربی است. همان طور که در بالا به معرفی رشته مامایی پرداختیم این رشته دارای مزایا و معایبی است که از معایب آن شیفت کار و سختی بالای آن است و بسیاری از دانشگاه‌های کشور چه در حوزه دولتی و چه آزاد این رشته را ارائه می دهند. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از برنامه ریزی کنکور گاماس 20 کمک بگیرید.
سوالات متداول
در ادامه مطلب قصد داریم تا به بررسی رایج‌ترین سوالاتی بپردازیم که ممکن است در رابطه با معرفی رشته مامایی برای شما به وجود بیایند.
- رشته مامایی چند سال طول می کشد؟
این رشته در مقطع کارشناسی همانند رشته‌های دیگر حدود 4 سال طول می‌کشد.
- فرق رشته پرستاری با مامایی چیست؟
رشته مامایی در زمینه مادر و جنین، مشاوره قبل و حین و بعد از بارداری است ولی شغل پرستاری در پرستاری کردن از همه افراد مریض فعالیت می‌کند.
- رشته مامایی چند ترم است؟
رشته مامایی به طور کلی 4 سال و 8 ترم طول می‌کشد.