آدم در مسیر زندگی خود با فراز و نشیب های زیادی مواجه می شود که بعضی از آنها شیوه انتخاب راه درست می تواند سرنوشت ساز باشد. انتخاب رشته ی تحصیلی و انتخاب شغل مناسب نیز از مواردی می باشد که در آینده فرد بسیار تاثیر گذار می باشد. انتخاب رشته تحصیلی و انتخاب شغل ارتباط نزدیکی با همدیگر دارند و نمی توان این دو را از یکدیگر جدا در نظر گرفت. انتخاب رشته ی تحصیلی مقدمه ی انتخاب شغل می باشد؛ به صورتی که رشته تحصیلی مدرسه و دانشگاه راه ورود به مشاغل وابسته به آن رشته می باشد.
از رشته هایی که داوطلبان کنکور آن را در دفترچه انتخاب رشته می توانند مشاهده کنند، رشته ی اعضای مصنوعی است. داوطلبانی که به اعضای مصنوعی علاقه مندند، باید قبل از شروع انتخاب رشته کنکور اطلاعات کافی درباره ی این رشته، درس های عمومی و اختصاصی و همچنین بازارکار آن داشته باشند. به همین خاطر در این مقاله به معرفی رشته اعضای مصنوعی پرداخته و درباره ی موقعیت شغلی و بازارکار آن توضیحاتی ارائه دهیم.
معرفی رشته ی اعضای مصنوعی:
کسانی که مرحله ی آزمون کتبی کنکور سراسری را با موفقیت پشت سر گذاشته اند، حال به دنبال اطلاعاتی برای انتخاب رشته کنکور هستند. انتخاب رشته کنکور از مهم ترین و سرنوشت سازترین مراحل پذیرش در دانشگاه و همچنین پیدا کردن شغل مناسب می باشد. درنتیجه باید در انتخاب آن نهایت دقت را داشت.
رشته اعضای مصنوعی، یکی از رشته های موجود در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری می باشد. بیشتر داوطلبانی که رتبه و تراز مناسب کسب کرده اند، به دنبال اطلاعاتی در این باره می باشند که رشته اعضای مصنوعی چیست؟ چه مباحثی را شامل می شود و بازار کار آن بعد از فارغ التحصیلی چیست؟ برای پاسخ به این سوالات در ادامه ی مطلب به معرفی رشته اعضای مصنوعی خواهیم پرداخت.
رشته اعضای مصنوعی و وسایل کمکی از زیرشاخه های توانبخشی می باشد که در آن شیوه ی طراحی و ساخت اعضای مصنوعی و وسایل کمکی بر طبق اصول مهندسی و منطبق با آناتومی بدن آموزش داده می شود. در حقیقت دروس این رشته مجموعه ای از علوم پزشکی و علوم مهندسی است. متخصص اعضای مصنوعی در سه حوزه ی حمایت از اعضای ضعیف و ناتوان بدن، ساخت و تولید اندام مصنوعی برای عضو از دست رفته و اصلاح ناهنجاری ها فعالیت می نماید و برای به دست آوردن این تخصص، دروس پایه مانند آناتومی بدن، دلیل ناهنجاری ها و بیماری های اندام های مورد نظر را مطالعه نموده و سپس شیوه ی ساخت اُرتزها و پروتز های گوناگون را یاد خواهد گرفت.
پروتز عضو مصنوعی می باشد که جانشین عضو طبیعی گشته و در امتداد عضو طبیعی جای می گیرد. به عنوان مثال فردی که به بیماری فلج أطفال دچار گشته است، به کمک ارتز های کمک کننده می تواند سر پا بایستد و به فعالیت های زندگی ادامه دهد.
تفاوت رشته ی اعضای مصنوعی با مهندسی پزشکی در این است که رشته مهندسی پزشکی در حوزه الکترونیک و بیومکانیک کاربردی تمام تجهیزات پزشکی فعالیت می نماید؛ یعنی طراحی دستگاه رادیولوژی یا فیزیوتراپی نیز در حوزه ی کار مهندسی پزشکی قرار خواهد گرفت، در صورتی که رشته اعضای مصنوعی به طراحی و ساخت وسایل کمکی و اعضای مصنوعی پرداخته و اعضای مصنوعی قابل ساخت در این رشته نیز اعضای مصنوعی خارج از بدن مانند دست، پا، چشم و بینی می باشد.
از دیگر تفاوت های موجود میان این دو رشته می توان به این موضوع اشاره کرد که فارغ التحصیل مهندسی پزشکی علاوه بر اعضای مصنوعی خارج از بدن، پروتز های داخلی مانند قلب مصنوعی یا اعضای پیچیده ی الکترونیکی و مکانیکی مانند دست سیبرنتیکی را نیز طراحی خواهد کرد. اما فارغ التحصیل اعضای مصنوعی، اجزای ساده تری که با ابزار دستی نیز قابل ساخت می باشند؛ مانند پای مصنوعی عادی یا انواع بریس ها را طراحی نموده و در نهایت می سازد.
باید اشاره کرد که دانشجوی این رشته باید جسم و روحی سالم و توانمند داشته باشد تا در انجام کار های سنگین آن مانند فلزکاری یا کار با گچ و قالب های سنگین دچار مشکل نگردد و بتواند برخی مواقع چهار ساعت سرپا بایستد و به کار خود ادامه دهد. آمادگی روحی برای برخورد با بیماران و روابط اجتماعی مناسب نیز در این رشته ضرورت دارد؛ چرا که رشته اعضای مصنوعی، خدماتی بوده و فارق التحصیلان باید با دردمند ترین اعضای جامعه در ارتباط باشند.
دروس رشته ی اعضای مصنوعی در دانشگاه را بشناسید:
بعد از معرفی رشته ی اعضای مصنوعی و چیستی آن، حال نوبت به معرفی انواع دروس تخصصی و عمومی آن می رسد. امکان دارد بعضی از داوطلبان متقاضی انتخاب رشته دانشگاه سراسری و آزاد، به رشته اعضای مصنوعی علاقه داشته باشند، اما درس های موجود در طول تحصیل دانشگاه را دوست نداشته و همین موضوع در آینده باعث ترک تحصیل و یا انصراف از تحصیل آن ها خواهد شد.
همان طور که در جریانید مدت مجاز تحصیل مقطع لیسانس حدود چهار سال بوده و هشت نیمسال تحصیلی را پوشش می دهد. البته این مهلت بر طبق تبصره و قوانینی که از طریق وزارت علوم به دانشگاه ها اعلام شده، تغییر می کند و دانشجو تا هنگامی که همه ی واحدهای کارشناسی خود را پاس کند می تواند در چارچوب قوانین دانشگاه، به تحصیل خود ادامه دهد. درنتیجه دانشجویان رشته اعضای مصنوعی نیز باید با اطلاع از درس های اختصاصی و عمومی خود به تحصیل در هشت نیمسال تحصیلی و یا حتی بیشتر بپردازند.
درس های این رشته در طول تحصیل:
- اول، آناتومی انسانی.
- دوم، رسم فنی.
- سوم، کمک های اولیه.
- چهارم، ایمنی و پیشگیری از سوانح در کارگاه.
- پنجم، ریاضیات پایه و مقدمات آمار.
- ششم، تکنیک های فلزکاری.
- هفتم، تکنیک ارتوپدی فنی.
- هشتم، اصول توانبخشی.
- نهم، خواص مواد (علوم فلزات).
- دهم، خواص مواد (مواد مصنوعی).
- یازدهم، بهداشت عمومی.
- دوازدهم، ارتوپدی.
- سیزدهم، مکانیک.
- چهاردهم، تکنولوژی چوب.
- پانزدهم، تکنیک قطعه سازی.
- شانزدهم، تئوری پروتز.
- هفدهم، تئوری ارتز.
- هجدهم، مدیریت صنعتی.
- نوزدهم، روانشناسی معلولین.
- بیستم، آناتومی و فیزیولوژی أعصاب.
- بیست و یکم، فیزیک.
- بیست دوم، تکنولوژی درودگری.
- بیست و سوم، آشنایی با طراحی و ساخت ارتز های اندام فوقانی.
- بیست و چهارم، آشنایی با طراحی و ساخت پروتز های زیرزانو.
- بیست و پنجم، آشنایی با طراحی و ساخت ارتز های اندام تحتانی.
- بیست و ششم، آشنایی با طراحی و ساخت ارتز های ستون فقرات.
- بیست و هفتم، آشنایی با طراحی و ساخت پروتز های اندام فوقانی.
- بیست و هشتم، آشنایی با طراحی و ساخت پروتز های بالای زانو.
- بیست و نهم، اصول فیزیوتراپی و کاردرمانی.
- سی، ارزشیابی واندازه گیری عضلات.
- سی و یکم، آناتومی سطحی مقاومت مصالح.
- سی و دوم، اصطلاحات پزشکی.
- سی و سوم، رادیولوژی.
- سی و چهارم، تکنیک چرم کاری.
- سی و پنجم، آمار و روش تحقیق.
- سی و ششم، مدیریت مرکز ارتوپدی فنی.
- سی و هفتم، نورولوژی.
- سی و هشتم، کینزیولوژی و بیومکانیک.
- سی و نهم، کارآموزی در عرصه ارتز های زیرزانو.
- چهلم، کارآموزی در عرصه ارتز های پا.
- چهل و یکم، کارآموزی در عرصه ارتز های بالای زانو.
- چهل و دوم، کارآموزی در عرصه ارتز های ستون فقرات.
- چهل و سوم، کارآموزی در عرصه ارتز های اندام فوقانی.
- چهل و چهارم، کارآموزی در عرصه پروتز های مچ پا و پنجه.
- چهل و پنجم، کارآموزی در عرصه پروتز های زیرآرنج.
- چهل و ششم، کارآموزی در عرصه پروتز های بالای آرنج.
- چهل و هفتم، کارآموزی در عرصه پروتز های زیرزانو.
- چهل و هشتم، کارآموزی در عرصه پروتز های بالای زانو.
- چهل و نهم، کارآموزی در عرصه پروتز های لگن.
بازار کار رشته ی اعضای مصنوعی:
فارغ التحصیل در این رشته می تواند در دو قسمت دولتی و خصوصی مشغول به کار شود که بخش دولتی شامل سازمان بهزیستی، بنیاد جانبازان، هلال احمر و بیمارستان های دارای مراکز ارتوپدی فنی است. اما حوزه ی اصلی فعالیت فارغ التحصیلان این رشته قسمت خصوصی می باشد؛ چرا که رشته اعضای مصنوعی جزو معدود رشته های توانبخشی بوده که فارغ التحصیل آن می تواند بعد از کسب تجربه لازم، مرکز خصوصی دایر نموده و به افراد فلج یا کسانی که انواع بدشکلی های مختلف و مشکلات ارتوپدی دارند، افرادی که بیماری های ساده مانند صافی کف پا دارند و نیاز به کفش طبی داشته و افرادی که دچار قطع عضو شدند، خدمات خود را ارائه دهد. در ضمن اگر دانشجویی اهل تحقیق و مطالعه باشد، در این رشته زمینه نوآوری بسیار غنی است. به ویژه در زمینه پروتز های زیبایی یعنی ساخت گوش، چشم و بینی مصنوعی که نیروی کار متخصص در ایران بسیار اندک است.