نمی توان این واقعیت را انکار کرد که مقوله ی کنکور به خودی خود استرس زاست و فشارهای زیادی را از بار روانی متحمل داوطلبان می کند.حال اگر داوطلبی پشت کنکور هم بماند این فشارها چند برابر خواهد شد . در این شرایط داوطلب امکان دارد خود را وسط یک مسابقه ی رقابتی بزرگ ببیند و احساس ضعیف بودن وناکافی بودن به او دست دهد. احساس افسردگی در دانش آموزان پشت کنکوری بیشتر از یک غم و اندوه موقت است ودر برخی از آنها همراه با ناامیدی و تاریکی است. این حالت از افسردگی ترکیبی از عوامل بیولوژیکی ، روانی و اجتماعی است و این ممکن است باعث یک اختلال خلقی جدی و ناتوان کننده باشد که باعث تغییر در عملکرد، طرز فکر و احساس داوطلب و درنتیجه ایجاد مشکلاتی در درس خواندن، ارتباط با خانواده و مدرسه شود. افزایش فشار تحصیلی این حالات را تشدید می کند و به شکل سردرد های مکرر و بدون دلیل ، پر خوابی یا بیخوابی،احساس بی ارزشی و سردر گمی، احساس غمگینی توام با عصبانیت ،عدم تمرکز و به خاطر سپردن مطالب خوانده شده ی درسی و احساس نا امیدی و درماندگی در فرد بروز می دهد.فشار و توقع غیر واقع بینانه ی والدین و نزدیکان بر تشدید این فشارهای روانی سنگین داوطلبان کنکوری و پشت کنکوری می افزاید.طبق تحقیقات انجام شده فشارهای روحی ناشی از تحصیل باعث کاهش انگیزه و حتی منجر به ترک تحصیل دانش آموزان می شود. با دانستن همه ی این واقعیت و فشارهای روانی پشت کنکور بودن برای کنترل و خاموش کردن ویا حتی به حداقل رساندن این حالات قطعا راهکارهای درمانی روانشناختی وجود دارد و داوطلبان هر زمان متوجه شدند این میزان فشار و اضطراب ازحد طبیعی و نرمال خود گذشته و به سمت افسردگی سوق داده می شوند حتما با یک روانشناس مشاوره کنند تا با کمترین وقت و آسیب بتوانند بر این برهه مسلط شده شرایط روحی خود را تحت کنترل خود قرار دهند .
بی برنامه بودن ، مدیریت نکردن زمان ، رفتن به کلاسهای متعدد فشرده ، نداشتن یک مسیر و هدف قوی و مشخص و کمک نگرفتن از مشاوران ماهر و با تجربه در این زمینه همه باعث سردرگمی و ایجاد استرس و به دنبال آن نبود و مرگ شورو اشتیاق و انگیزه در داوطلبان پشت کنکور می شود. اگر داوطلبان اصولی و طبق برنامه ای درست پیش بروند و مسائل روحی و استرس خود را با کمک گرفتن از مشاورین تحت کنترل و مدیریت کنند، در زمان پشت کنکور بودن تایمهای زیادی را به دلیل اینکه دیگر به مدرسه نمیروند در اختیار دارند و می توانند حتی تست محور مطالعات خود را ادامه دهند و به آن هدف واقعی خود در کنکور دست یابند.
مصاحبه با طناز هوشمندی رتبه ۷۷۴ منطقه۱
+ سال اول قبول شدی یا پشت کنکوری بودی؟
_ من پشت کنکور موندم و قبول شدم.
+ توی سال پشت کنکور چه تغییراتی داشتی که واقعا توی کنکورت تاثیرگذار بود؟
_ خب تایم مدرسه و امتحانا کم میشه و از این لحاظ تایم درس خوندن بیشتر میشه. من خودم به شخصه تایم تست زدن و آزمون زدن و تحلیل کردنم رو بیشتر کردم نسبت به سال اول، چون از طرفی پیش زمینه ذهنی خوبی هم داشتم. کلاسم نمیرفتم ولی برای ریاضی چون پایه ضعیفی داشتم کلاس نکته تست شرکت کردم.
+ پس سال دوم روندت بیشتر تست محور بود تا خوندن درسته؟!
_ بله، سال دوم چون کمی روی درس ها تسلط داشتم میتونستم بیشتر تست محور مطالعه کنم.
+ بنظرت بچه های دوازدهمی مدرسه برن یا نرن؟
_ بنظرم بستگی به مدرسشون و بیشتر به خودشون داره. بچه هایی که بصورت خودآموز میتونن خودشون توی خونه بخونن و مطمئن باشن که دارن خوب میخونن اگه وقتشون رو برای مدرسه نذارن بنظرم معقول تره بخصوص که بعضی کلاسا واقعا بیهوده برگزار میشه. ولی اگر اینطوری نیستن حداقل کلاسای درسای اصلیشون رو بهتره که شرکت کنن حالا عمومیا رو خودشون میتونن بخونن حفظ کنن ولی درسای اصلی رو اگر نمیتونن واقعا سر کلاسش شرکت کنن.
+ شما از کی توی سال پشت کنکورت شروع کردی به درس خوندن؟
_ به محض اینکه جواب های نهاییمون اومد شروع کردم، حدودا اوایل شهریور ماه.
+ ساعت مطالعت از چند ساعت شروع شد و به چند ساعت رسید؟
_ از ۱۰ ۱۱ ساعت شروع شد و اواخر به ۱۳ ساعت رسید.
+ از کی شروع کردی به خوندن برای نهایی ها؟ و از این ساعت مطالعه چند ساعتشو اختصاص میدادی به عمومیا و خوندن برای نهایی ها؟
_ اون سالی که می خواستم برای نهایی ها بخونم توی اون تایمی که برای فرجه ها میدادن بطور فشرده و بیشتر میخوندم ولی چون مدرسم سمپاد بود وسخت گیری های خاص خودشو داشت و منم کلاسارو شرکت میکردم و درطول سال هم یه مرور معقولی داشتم.
+ بنظرت تغییرات کنکور مثبت بود یا منفی؟
_ بنظرم واقعا بستگی به تایپ هر دانش آموز داره. خب اونایی که سرمایه گذاری قطعیشون روی عمومیا بود ضرر کردن ولی اونایی هم که عمومیشون ضعیف بود ب نفعشون بود. با این حال هم اون موقع سختی های خاص خودشو داشت هم الان سختی های خاص خودشو داره.
+ چطوری با استرس و فشار روانی سال کنکورت کنار میومدی که باعث نشه روی کیفیت مطالعت تاثیر بذاره؟
_ ما توی سال کنکور خیلی خرفای ضد و نقیض میشنویم، خودمون هم استرس خاص خودمونو داریم، که با وجود اینها ذهنمون آشفته میشه. اینکه خیلی وارد فضاهایی که بحث کنکورمحور دارن هرکس یه نظری میده نشدم، اینا بیشتر گمراه می‌کن و خیلی خودمو درگیر نمیکردم.
و یا میومدم ۱ ساعت بین تایم های درس خوندنم فاصله مینداختم مثلا ورزش میکردم و…
+ بنظرت یک دانش آموز تیزهوشانی امتیاز ویژه ای داره نسبت به بچه های عادی؟
_ خب من خودم هر۶سال تحصیلیم رو اونجا بودم و افراد نخبه این مدارس تعداد خیلی محدودی هستن و بقیه بچه ها کسایی هستن که خیلی درس میخونن. پس برتری خاصی نداره و اگر یک دانش آموز از مدرسه عادی همون مقدار تلاش کنه و وقت بذاره کاملا میتونه برابری کنه.
+ راه های بازیابی انگیزت وقتایی که ناامید و بی حوصله میشدی چی بود؟
_ صرفا فکر کردن به هدفم بود که چقدر برام مهمه و چقدر دوس دارم بهش برسم واین باعث می‌شد به تلاشم ادامه بدم.
+ اگر صحبتی نصیحتی حرف دلی با بچه ها داری درخدمتت هستیم.
_ اگر واقعا اون چیزی که دارین براش میجنگین رو دوست دارین حاشیه هارو رها کنین. حرفای زیادی ممکنه بشنوین از اطرافیانتون که روی روح و روانتون اثر میذاره و دوری کردن ازشون هم سخته ولی تاجایی که میتونید خودتون رو حفظ کنید و نگه دارید و به این فکر کنید وقتی به اون هدفتون رسیدید خوشحالیشو با هیچی نمیشه عوض کرد.
سخن آخر
استرس و فشارهای روحی وروانی بخصوص برای داوطلبانی که پشت کنکور هستند تقریبا بیشتراز دانش آموزانی ست که برای بار اول کنکور می دهند. مدیریت این فشارها باکمک گرفتن ازمشاورین و روانشناسان قابل اجراست .داوطلبان باید حداکثر استفاده را از این زمان داشته باشند وبا برنامه ریزی و تلاش مستمر تمام انرژی، تمرکز و انگیزه ی خود را در راه دستیابی به هدف موفقیت درکنکور بگذارند.