درس فلسفه و منطق از دروسی شیرین اما سخت هستند. ضریب این دو درس بسیار مهم بوده و اغلب دانش آموزان با این دو درس مشکل دارند. در ادامه یاد میگیریم که چگونه باید این دو درس را مطالعه نماییم.
قسمت اول، مطالعه ی درس فلسفه و منطق چجوریه؟
بعد از تدریس معلم برای فهمیدن کامل درس چی کار کنیم؟
از اونجایی که هم منطق و هم فلسفه درسای مفهومی و عمیقین، لازمه تا سر کلاس مطالبو خوب گوش بدین و نکاتی که از کتاب براتون مبهم رو از معلم تون بپرسین. به خاطر اینکه متن کتاب فلسفه دوازدهم تو بخشای مربوط به فلسفه مشایی و اشراق سختیایی داره و دانش آموزا بیشتر تو این قسمتا ایراد دارن. میتونین ابهامای خودتون رو از طریق فیلمای آموزشی یا کتابای کمک درسیم حل کنین. ولی توصیه می کنیم که ابهاماتون رو از یه معلم یا رتبه برتر مسلط بپرسین. چون فلسفه درس کاملاً ذهنیه و اگه بخواین با حفظ کردن، سوالا رو جواب بدین، شک نکنین که به مشکل بر می خورین.
سوال، اگه جزوه کاملی داشته باشم، نیاز به مطالعه کتاب درسی دارم؟ اگه جواب بله است، باید تو کتاب درسی بیشتر به چه مطالبی توجه کنم؟
جزوه های فلسفه درباره ی اون بخشایی که چالشی ترن، توضیحات بیشتری میده. اما این به هیچ عنوان شما رو از کتاب درسی بی نیاز نمی کنه؛ چون متن کتاب فلسفه خیلی گسترده ست و سابقه داشته که تو کنکور سراسری سوالایی طرح شدن که تو کنکور سراسری مثل اونا طرح نشدن. پس به هیچ عنوان کتاب درسی فلسفه و منطق رو به خاطر جزوه، کتاب کمک آموزشی یا هر چیزی کنار نذارین. برای مثال تو سالای قبل از متن داستانی درسی که درباره ی سقراط بود، سوالایی طرح کرده بودن که شاید کتاب کمک درسی کمی به اونا اشاره کرده بودن. یعنی وقتی این سوالا طرح شدن، مانور کمتری درباره شون اتفاق افتاده بود. تو درس منطقم وضعیت به همین شکله. شاید تو مسائل مربوط به قیاسای اقترانی یا اقسام قضایا، نکته های تشریحی و حفظی پرسیده بشه که اصلاً کاری به تحلیل شما تو حل کردن این مسائل و جواب دادن به این سوالا نداره و نیاز داره تا کتاب منطق را یه بار دیگه بخونین، که به خاطر حجم کمش اصلاً کار سختی نیست. پس در آخر جواب این سوال اینه که نه؛ به هیچ عنوان کتاب درسیتون رو رها نکنین و مطمئن باشین کسایی که کتابی به عنوان کتاب جایگزین کتاب درسی بهتون معرفی می کنن، ریسک خیلی بزرگی می کنن.
شاید برایتان مفید باشد : بهترین منابع تخصصی کنکور انسانی
سوال، اگه معلمم همه ی نکته ها رو نمی گه چیکار کنم؟
اگه با این مشکل روبه رو شدین، می تونین به کتابای کمک درسی، فیلمای آموزشی یا معلما و اونایی که تو این زمینه اطلاعاتی دارن مراجعه کنین. شاید یکی از بزرگترین مشکل تو درسای فلسفه و منطق همین توضیحای ناقصه اساتیده. اما از این مسئله نترسین، چون که خیلیای دیگه هم این مشکل رو دارن. اگه فیلمای آموزشی با توضیحای مفصل یا درسنامه های کتابای کمک آموزشی که نکات مختلف کتاب رو توضیح دادن رو در دسترس دارین، می تونین به اونا مراجعه کنین. البته بیشتر رتبه های برتر که درصدای خوبی تو این درس بدست میارن، معتقدن که با مطالعه زیاد اونم توی متن کتاب، موفق شدن تا منظور کتاب رو متوجه بشن. درس فلسفه و منطق، شیوه های تستی خاصی نیاز نداره.
سوال، در بین کتابای کمک آموزشی سراغ کدوم درس نامه ها برم؟
قبل از خرید کتاب کمک آموزشی، اول درسنامه ی کتابا و پاسخنامه ی اونا رو به خوبی بررسی کنین، چون اگه فهمیدن متن کتاب درسی راحته نیازی به کتاب کمک درسی نیست. قبل از خرید کتاب، بر طبق مطالعه ی خودتون یا با مشورت معلم و دوستان مباحث سخت تر رو شناسایی کنین و تو درسنامه کتاب درسی ببینین مولف چقدر روی این مباحث مانور میده. از جمله این درسا می تونیم به درسای مربوط به موارد زیر اشاره کنیم:
- قیاسای اقترانی.
- اقسام قضایا.
- مغالطات.
- فلسفه ی اشراق.
- فلسفه ی مشا.
- دیدگاه های فلاسفه.
پاسخنامه ها هم باید یه چیزی بیشتر از کپی متن کتاب داشته باشن.
سوال، دیدن فیلم آموزشی برای یادگیری این درس توصیه میشه؟
بله، فلسفه و منطقم مثل اقتصاد و جامعه شناسی از درسایین که بچه ها رو زمان یادگیری و مطالعه به دردسر می اندازن، به همین دلیل اگه به فیلمای آموزشی مناسب دسترسی دارین، حتماً از اونا کمک بگیرین. نگاه کردن فیلمای آموزشی تو این درس حتماً تاثیر داره و زمان تون رو تلف نمی کنین. فیلمای آموزشی رو موازی با مطالعه منطق و فلسفه نگاه کنین و این جوری نباشین که یه بار کتاب رو بخونین و حالا فیلما رو ببینین. نگاه کردن فیلما مطالب رو براتون به خوبی جا میندازه و تو ذهن تون باقی می مونه؛ اما اگه قبلا ذهن تون رو با مطالب پر کردین، احتمالا در بخشایی به مشکل بر میخورین. اگه کتابا رو یه بار خوندین و تمام کردین، تنها فیلمای اون بخشایی رو ببینین که تو یادگیری شون با مشکل روبه رو بودین؛ چون که در این صورت تماشای دوباره ی فیلم همه ی این سه کتاب وقت شما را میگیره.
سوال، بین این سه کتاب باید ترتیبی رو رعایت کنم؟
همونطور که از اسم درس معلومه با دو موضوع جداگانه مواجهیم؛ یکی منطق و اون یکی فلسفه. کتاب منطق کلا یه کتاب مربوط به پایه دهمه و حجم زیادیم نداره. اما چند تا درس بسیار مهم هست که طراحا عاشقشونن و هر سال به نحوی دانش آموزا رو به دردسر میندازن. سمت دیگه دو کتاب فلسفه وجود داره، کتاب فلسفه سال یازدهم و کتاب سال دوازدهم که شما مجبورین برای مدرسه اون رو مطالعه کنین. به همین دلیل بیشتر دانش آموزا تو مدیریت مطالب این درسا دچار مشکل میشن. پس چقدر بهتر که مطالعه ی عمیق و حل تستم داشته باشین. اگرم مدرسه آروم پیش رفت میتونین از نمونه برنامه هایی که موسسه های مختلف ارائه می کنن، کمک بگیرین. پس موضوع فلسفه دوازدهم حل شد.
درباره ی درس منطقم کتابی با حجم مناسب دارین که بخشایی از اون ساده و قابل فهمه و قسمتایی از اون سخت و حل کردنین. سعی کنین کتاب منطق دهم و فلسفه یازدهم رو همزمان با هم پیش ببرین. اما توصیه میکنیم که برای مدیریت زمان خودتون تو مطالعه این درسا از برنامه های درسی که موسسه های مختلف یا آزمونای آزمایشی ارائه می کنن کمک بگیرین. این مسئله دو تا خوبی داره، اول اینکه به ذهنتون آرامش میده و موضوع مدیریت منابع رو تا اندازه ی زیادی براتون برطرف می کنه و دوم اینکه تعداد بسیار زیادی از رقیبای شما از همین برنامه ها کمک میگیرن. از این نظر می تونین با طیف گسترده ای از دانش آموزا هماهنگ بشین.
قسمت دوم، تست زنی فلسفه و منطق:
از اونجایی که امتحان فلسفه و منطق تو سال دوازدهم اهمیت زیادی داره، بهتره سوالای امتحان نهایی رو برای کتاب دوازدهم حل کنین. اما اگه قصد یادگیری سوالای سخت منطق رو دارین می تونین از سوالای تشریحی که تو اونا خلاقیتایی هم به کار رفته استفاده کنین؛ چون این مسئله سبب پویایی و خلاق شدن ذهنتون می شه. از سمت دیگه از اونجایی که سال دوازدهم دانش آموزا بیشتر درگیر کنکورن، تو کتابای کمک آموزشی کمتری، بر روی سوالای تشریحی تاکید شده. شاید تو پیدا کردن منبع غنی از سوالای تشریحی هم با مشکل مواجه شین. در آخر اگه قصد تمرین برای مسائل درس منطق رو دارین، پیشنهاد می کنم حتما به سراغ تستا برین و تستا رو برای خودتون تو اولویت بذارین.
سوال، آیا تست زدن باید بلافاصله بعد مطالعه باشه یا بافاصله؟
باید سوالا رو به دو قسمت جدا کنین، سوالای مربوط به درسای راحت تر یا درسای حفظی و سوالای مربوط به درسای مفهومی تر و چالشی. یک بخش سومی هم ممکنه باشه! و اونم اینه که متن کتاب رو خوندین و بیشتر اون رو یاد نگرفتین. برای پاسخ به سوالای حفظی چند ساعت فاصله بذارین، اما نذارین این فاصله به بیشتر از یه روز برسه. در نهایت همون شب سوالا رو جواب بدین. سوالای بخشای مفهومی و حل کردنی بهتره با فاصله بسیار کمتری نسبت به سوالای حفظی جواب داده بشه؛ چون که این مسئله به شما کمک می کنه تا مطالب یاد گرفته شده رو تو ذهن خودتون تثبیت کنین و بخشایی رو که خوب یاد نگرفتین تشخیص بدین و نقاط ضعفتون رو شناسایی کنین. درباره ی دسته ی سوم اگه متن رو به خوبی یاد نگرفتین، سراغ تستا نرین. با این کار فقط تستا رو برای خودتون تکراری می کنین. اول خودتون رو به حدی برسونین که بتونین پاسخ بدین و بعد، سراغ تست زدن برین.
سوال، تو تستا زمان رو در نظر بگیرم؟
حتما در نظر داشته باشین. فلسفه و منطق از حجیم ترین درسای کنکور سراسرین و فقط درسای تاریخ و جغرافی مجموعا تعداد سوالای بیشتری از این درسا دارن. نکته دیگه اینه که این درس تو انتهای دفترچه ست و ممکنه وقتی به اون برسین که احساس کمبود وقت کنین. همچنین ۲۰ سوال روانشناسی رو هم بعد این درس پیش رو دارین. پس حتماً زمان رو هنگام حل کردن تستای درسا در نظر داشته باشین.
می تونین هنگامی که قصد یادگیری یا تثبیت مطالب رو تو ذهن تون دارین، زمان رو در نظر نگیرین، اما نه اینکه رویه تون تو تمرین تستای فلسفه و منطق بی توجهی به زمان باشه؛ چون پیش میاد که تو بعضی از درسا که ماهیت معنایی دارن به سرعت همه ی تستا را پاسخ می دین و این مسئله این ذهنیت رو براتون ایجاد می کنه که فلسفه و منطق نیاز به وقت زیادی نداره و لازم نیست نگران این موضوع باشین، اما حقیقت کاملاً برعکسه. چون که تو کنکور سراسری شما ترکیبی از سه کتاب رو خواهین داشت و حداقل از سال ۹۰ به بعد فلسفه و منطق اگه سخت ترین درس نبوده، یکی از سخت ترین درسای انسانیه و کمتر کتاب تستی وجود داره که ۲۵ سوال از ترکیب سه کتاب رو پشت سر هم آورده باشه و این مسئله شما رو تو تخمین زمان لازم برای فلسفه و منطق دچار اشتباه می کنه.
سوال، آیا با زدن هر تست به پاسخنامه نگاه کنم یا بعد از حل چندتا تست؟
این سوال درباره ی فلسفه به طور قطع اینه که بعد حل چندتا تست؛ چون چیزی که تو فلسفه ذهن شما رو درگیر می کنه، گره ایه که تو ذهنتونه. اگه مطلب رو به خوبی فهمیده باشین احتمال ۹۰ درصد تستا رو به خوبی جواب می دین و تعدادی کمی ایراد خواهین داشت که اون چندتا هم آخر کار بررسی میشه تا رشته ی افکارتون پاره نشه.
تو درس منطق گاهی پیش میاد یه سوال اونقدر پیچونده شده که شما رو گیج کرده. برای مثال (( عکس مستوی متضاد تناقض موجبه کلیه صادق است یا خیر؟))
سوال، برخوردم با تستایی که نتونستم حلشون کنم یا غلط جواب دادم چجوری باید باشه؟ اگه به تستای زیادی نمی تونم جواب بدم چکار باید کنم؟
ما به این سوال، تو دو قسمت مجزا جواب می دیم.
منطق: اگه تو منطق نتونستین یه تست رو جواب بدین، عیبی نداره. در هر صورت این درس ماهیتی ریاضی طور داره. سعی کنین جواب تست رو از متن کتاب پیدا کنین و ایرادتون رو متوجه بشین. اگه تو این درس نمی تونین به تعداد زیادی از سوالا جواب بدین دو مشکل می تواند وجود داشته باشد.
- اول، اینکه شما اون درس رو درست متوجه نشدین. خب کاری نداره! دوباره اون رو بخونین یا از معلم و منابع دیگه کمک بگیرید.
- دوم، مفهومی پایه ای رو درباره ی این درس نمیدونین. درس منطق خیلی شبیه ریاضیه؛ اگه یه درس که مفاهیم مهمی داره رو ندونین تا آخر کار یه علامت سوال همراه شماست که هر چقدر پیش تر برید بزرگتر می شن و تو درسای آخر شاید خیلی خیلی سخت نکته ای را متوجه بشید. تو این زمان درسای گذشته رو مرور اجمالی کنین و سر فصلی که براتون تازگی داره یا چیزی از اون به خاطر ندارین رو پیدا کنین و اون رو یاد بگیرین.
فلسفه: بلد نبودن تست ها در این درس ناشی از خوب یاد نگرفتن شماست و مسائل منطق را ندارد. لذا سعی کنید ایراد خود را در متن کتاب درسی پیدا کنید و آن را اصلاح بنمایید.
سوال، تستای کنکور، تألیفی، آزمونای آزمایشی رو چجوری بزنم؟
تستای کنکور سالای قدیمی تر رو اول حل کنین و کنکور سه چهار سال پیش رو حل نکنین. بعد سوالای تالیفی و آزمونای آزمایشی رو حل کنین. حالا برین سراغ کنکور سالای قبیل.
سوال، آیا لازمه از چندتا منبع تست بزنم؟ کنم؟
اگه کتاب جامعی دارین و تعداد تستاتون زیاده و تقسیم و توازن تستا با توجه به اهمیت درسا رعایت شده، یه منبع برای شما کافیه. منبع دومتون رو اصلا استفاده نمی کنین. سعی کنین زمان تست زدن علاوه بر اونا که بلد نیستین، تستایی که تو حلشون حتی یه ذره شک داشتین یا اینکه پاسخ درست رو می دونستین، اما به خاطر ندوستن یکی دوتا گزینه اشتباه کردین علامت بزنین و بعدا با جزئیات و مفصل اونا رو بخونین. دانش آموزای قوی تر طی سال می تونن از کتابای آزمون محور در کنار یه منبع اولیه تست بزنن.
سوال، چه کارایی کنم تا آموزش و مهارتی که برای هر قسمت این درس به دست آوردم رو فراموش نکنم؟
تمرین مکرر تستا و یادداشت کردن نکته ها برای خودتون مهمه. یه روش اینه که درسی که سخت فهمیدین رو سعی کنین با زبون روون برای خودتون خلاصه نویسی کنین. چون درس فلسفه و منطق مفهومین، وقتی این مفاهیم براتون جا بیفته دیگه مشکلی نخواهین داشت.